Serotonin là gì? Thiếu đi chất này cơ thể sẽ ra sao?

Serotonin là một hormone đặc biệt, nó đảm nhiệm nhiều chức năng sinh lý trong cơ thể con người và còn được biết đến với tên gọi là hormone hạnh phúc. Vậy Serotonin là gì và hormone này giữ vai trò như thế nào? Các thông tin trong bài viết sau sẽ giúp chúng ta hiểu rõ hơn về Serotonin.

1. Serotonin là gì?

Hormone Serotonin có mặt ở nhiều cơ quan trong cơ thể, điển hình là não bộ, tiểu cầu trong máu và đường ruột.

Xét về tổng thể, Serotonin có các chức năng chính như sau:

• Là chất dẫn truyền tín hiệu cho các tế bào thần kinh, điều chỉnh khả năng nhận thức, vận động, cảm xúc, duy trì tâm trạng và cảm giác thèm ăn;

• Serotonin còn là chất kích thích co thắt cơ trơn, khiến chúng ta có cảm giác hạnh phúc và nhiều cảm xúc khác;

• Serotonin là một dạng tiền chất của Melatonin, tham gia vào nhiệm vụ điều chỉnh đồng hồ sinh học, chu kỳ thức – ngủ của cơ thể;

• Nghiên cứu cho thấy có mối tương quan giữa Serotonin với các hoạt động như tái tạo tế bào gan, sản xuất sữa mẹ, chuyển hóa xương và phân chia tế bào.

Serotonin là một chất dẫn truyền thần kinh với nhiều chức năng khác nhau

Sau đây là những tác dụng cụ thể của Serotonin đối với các hoạt động diễn ra trong cơ thể:

• Chức năng trong hệ tiêu hóa: Serotonin xuất hiện trong hệ tiêu hóa giúp điều chỉnh chức năng và nhu động ruột, đồng thời kiểm soát cảm giác thèm ăn;

• Chức năng đông máu: Serotonin còn tham gia vào việc cấu thành những cục máu đông, do tiểu cầu giải phóng ra khi  cơ thể bị thương. Serotonin sẽ giúp làm thu hẹp mạch máu, hạn chế dòng chảy của máu và hình thành các cục máu đông để đóng kín phần da bị hở do vết thương;

• Điều khiển tâm trạng, cảm xúc: hormone Serotonin trong não bộ còn có khả năng gây ảnh hưởng đến mức độ lo lắng, tâm trạng và cảm xúc hạnh phúc của cơ thể. Có thể thấy những chất gây nghiện, chất kích thích trái phép như thuốc lắc, ma túy đều có thể khiến mức Serotonin trong não gia tăng nhanh chóng;

• Kích thích cảm giác buồn nôn và nôn: nếu bạn ăn phải thức ăn có độc tố hoặc đồ ăn gây kích thích niêm mạc đường tiêu hóa, Serotonin sẽ được ruột tiết ra nhiều hơn để tống thải chất độc ra ngoài, đôi khi còn gây tiêu chảy. Đồng thời lúc này Serotonin cũng gửi tín hiệu đến não để kích thích các cơn buồn nôn.

2. Khi thiếu hụt Serotonin sẽ gây ra các triệu chứng gì?

Serotonin ở mức thấp có thể là do tâm trạng buồn bã, trí nhớ suy giảm, lạm dụng chất kích thích do những chất này làm tổn thương những dây thần kinh điều tiết Serotonin. Khi nồng độ Serotonin giảm, cơ thể sẽ xuất hiện các triệu chứng như:

• Khó ngủ, mệt mỏi;

• Luôn tự ti, lo ngại, lòng tự trọng thấp;

• Bốc đồng, dễ gây hấn, hung hăng, cáu kỉnh;

• Thèm ăn, nhất là đồ có nhiều tinh bột và đường;

• Buồn nôn, rối loạn tiêu hóa.

Đây cũng là những triệu chứng thường thấy ở bệnh nhân bị trầm cảm. Tuy nhiên cho đến nay vẫn chưa có nghiên cứu nào chỉ ra rằng nồng độ Serotonin thấp có liên quan đến vấn đề trầm cảm.

3. Các cách giúp làm gia tăng hàm lượng Serotonin

Sử dụng chất kích thích, chất gây nghiện sẽ giúp làm gia tăng nồng độ Serotonin trong cơ thể một cách nhanh chóng nhưng đây là việc làm phạm pháp và có thể gây ra nhiều hệ lụy nguy hại đối với sức khỏe về sau. Sau đây là các phương pháp giúp tăng hormone Serotonin theo cách tự nhiên và tích cực:

3.1. Tự thay đổi tâm trạng

Đôi khi những sự việc trong cuộc sống không được như mong muốn, ý nguyện của bản thân khiến bạn cảm thấy chán nản, tự ti và đôi khi là tức giận. Tuy nhiên hãy nhớ rằng cuộc đời ai cũng có những lúc thăng trầm, những việc đã xảy ra rồi bạn sẽ không thể quay ngược thời gian để làm lại mà bạn chỉ có cách là đối diện với nó và vượt qua. Vì vậy, cho dù có chuyện gì xảy đến với mình, hãy cứ đón nhận nó với một tâm thế chủ động, tự tin. Chúng ta nên tìm cách giải quyết thay vì chỉ ở một chỗ để trách móc, đổ lỗi và tức giận về những điều đã lỡ. Hoặc khi trải qua hay chứng kiến một sự việc nào đó khiến bạn bất bình, thì hãy cứ giữ thái độ bình tĩnh để nhìn nhận, phán xét và xử lý. Kết quả nhận được về sau sẽ được quyết định bởi chính thái độ hiện tại của bạn.

Duy trì một tâm trạng tích cực sẽ giúp bạn tiết ra nhiều serotonin hơn

Sự thay đổi tích cực này sẽ giúp não bộ tiết ra nhiều Serotonin hơn bởi vì bản chất mối quan hệ giữa Serotonin và tâm trạng là tác động 2 chiều. Khi Serotonin tăng, bạn hạnh phúc, khi bạn hạnh phúc, Serotonin sẽ tăng theo và ngược lại.

3.2. Hãy ra ngoài và hít thở không khí trong lành

Thỉnh thoảng bạn nên rời khỏi nhà hoặc văn phòng để ra ngoài, hít thở không khí thiên nhiên và hưởng thụ ánh nắng mặt trời khoảng 10 – 15 phút mỗi ngày. Đôi khi cũng nên dành thời gian để đi du lịch, đi xa một vài ngày để nạp thêm những năng lượng tích cực, trải nghiệm thú vị sau mỗi chuyến đi. Điều này sẽ giúp bạn cảm thấy thư giãn và thoải mái hơn, từ đó tăng tiết Serotonin trong cơ thể.

3.3. Tăng vận động và tập luyện thể dục, thể thao

Tập thể dục là hoạt động giúp gia tăng sức khỏe, độ dẻo dai cho cơ bắp và kích thích giải phóng các loại hormone như Endorphin, Serotonin và Dopamine – những hormone có tác dụng làm tăng cảm giác hưng phấn và hạnh phúc.

3.4. Làm những việc mà bạn yêu thích

Bạn có thể dành chút thời gian rảnh để thực hiện những công việc mà mình yêu thích như: làm vườn, nghe nhạc, hội họa, nấu ăn, nuôi thú cưng,… Những hoạt động này sẽ mang lại cảm giác thích thú giúp bạn giải phóng thêm nhiều Endorphin và Serotonin.

3.5. Ăn những món giúp tăng cường nồng độ Serotonin

• Thức ăn chứa nhiều protein: gà tây, pho mát, đậu nành, trứng, cá hồi,… Đây là những loại thực phẩm rất giàu Tryptophan – một loại axit amin kích thích cơ thể sản xuất Serotonin;

• Chuối: trong chuối cũng có rất nhiều Serotonin nên nếu cần cải thiện tâm trạng, bạn hãy thử ăn chuối.

3.6. Có một giấc ngủ ngon

Ngủ ngon giúp duy trì cân bằng hormone của cơ thể, từ đó có tác dụng khiến tâm trạng của bạn trở nên tốt hơn. Bạn hãy dành ra đủ 8 tiếng một ngày để ngủ, nếu đang gặp phải tình trạng khó ngủ, bạn hãy:

• Tạo không gian yên tĩnh, thư thái, giảm ánh sáng để thuận lợi cho việc chìm vào giấc ngủ;

• Hạn chế uống trà, cà phê, dùng chất kích thích, nhất là vào buổi chiều và buổi tối;

• Duy trì thói quen thức dậy và đi ngủ theo lịch trình  cố định hàng ngày.

Serotonin là một trong 4 hormone hạnh phúc của cơ thể con người

3.7. Kiểm soát căng thẳng

Căng thẳng là một trong những lý do làm suy giảm lượng Serotonin. Trong trường hợp cuộc sống và công việc của bạn phải đối mặt với quá nhiều áp lực khiến bạn bị căng thẳng, vậy hãy thử làm những điều sau để giảm tải tâm trạng này:

• Dành ra một ít phút để nghỉ ngơi, tạm thời quên đi những vấn đề gây stress;

• Chia sẻ với gia đình và bạn bè để giải tỏa áp lực và được thấu hiểu;

• Thiền định, tập yoga mỗi ngày;

• Mỗi ngày dành ra khoảng 20 – 30 phút để chạy bộ, đạp xe, đi bộ hoặc những hoạt động thể chất khác.

Mong rằng những chia sẻ trên đây đã giúp bạn hiểu rõ hơn Serotonin là gì. Để luôn khiến mình cảm thấy hạnh phúc với nồng độ Serotonin dồi dào, bạn nên thử thực hiện những phương pháp trên và áp dụng chúng mỗi ngày nhé!!