TP HCMBệnh nhân 89 tuổi, mắc bệnh tiểu đường 30 năm, bị hạ đường huyết rơi vào hôn mê do tiêm insulin không đúng liều lượng, có nguy cơ ngưng tim.
Sáng 28/2, BS.CKI Đặng Thị Oanh (khoa Cấp cứu, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM) tiếp nhận bà Trần Ngọc Anh (huyện Củ Chi) trong tình trạng hôn mê. Kết quả xét nghiệm, chụp X-quang, CT… cho thấy, não bộ không tổn thương nhưng chỉ số đường huyết giảm còn 46 mg/dL (bình thường trước khi ăn dao động 90-130mg/dL, sau khi ăn 1-2 giờ dưới 180 mg/dL). Chỉ số huyết áp tăng 238/107 mmHg cao gần gấp 2, creatinin phản ánh chức năng thận 324 umol/l tăng khoảng 3-6 lần, kali là 6,65 mmol/l cao gần 2 lần so với bình thường.
Bác sĩ xác định người bệnh bị hạ đường huyết, rơi vào đợt cấp bệnh suy thận mạn giai đoạn 4, tăng kali máu nặng, tăng huyết áp trên nền đái tháo đường. Người bệnh có nguy cơ rung thất (một dạng rối loạn nhịp tim bắt nguồn từ tâm thất) dẫn đến tử vong nếu không điều trị nhanh chóng.
Bác sĩ chỉ định dùng thuốc điều trị hạ kali, truyền glucose. Sau một giờ, các chỉ số đều giảm dần. Một tuần sau, sức khỏe của người bệnh dần hồi phục, tiếp tục chạy thận định kỳ 3 lần một tuần.
Bà Anh chia sẻ, mắc bệnh đái tháo đường gần 30 năm, tiêm insulin hàng ngày hơn 10 năm nay. Trước khi cấp cứu, bà ăn tối, có tiêm insulin nhưng không rõ liều lượng rồi đi ngủ. Bác sĩ Oanh cho biết, tiêm insulin không đúng liều là nguyên nhân khiến bà nguy kịch. Hơn nữa, hạ đường huyết vào ban đêm rất nguy hiểm. Đây là lúc người bệnh đi ngủ, nếu không được phát hiện dễ tử vong.
Bà Anh được điều trị tại Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM. Ảnh: Nguyễn Trăm
Hạ đường huyết là tình trạng đường (glucose) trong máu thấp (dưới 70 mg/dL). Các triệu chứng cảnh báo gồm tim đập mạnh, đổ mồ hôi, ngứa khắp người, lo lắng, da tái nhợt, buồn nôn… Mức đường huyết càng thấp, người bệnh càng có nguy cơ co giật, hôn mê, thậm chí tử vong.
Insulin là thuốc điều trị đái tháo đường, có tác dụng hạ đường huyết nhanh chóng. Người bệnh đái tháo đường type 1 được chỉ định tiêm insulin suốt đời. Người bệnh đái tháo đường type 2 tiêm insulin trong các trường hợp như nhiễm trùng, tăng đường huyết, tăng ceton máu nặng (tăng axit trong máu) nhưng điều trị thuốc viên không hiệu quả, đường huyết tăng cao không thể kiểm soát bằng thuốc viên.
Bác sĩ Oanh lưu ý, người bệnh cần tiêm insulin đúng liều lượng theo chỉ định của bác sĩ. Người bệnh lớn tuổi nên nhờ người thân hỗ trợ, không tự tiêm insulin, bởi quá trình rút thuốc có thể không đúng liều lượng. Nếu tiêm insulin ít hơn chỉ định, đường huyết liên tục tăng trong thời gian dài dễ dẫn đến các biến chứng như mắt mờ, suy thận, tổn thương mạch máu… Trường hợp tiêm quá liều dễ hạ đường huyết.
Bác sĩ khuyến cáo người bệnh đang điều trị với insulin nên đo đường huyết trước khi tiêm insulin. Khi ra ngoài, người bệnh nên mang bên mình 5-6 viên kẹo, đường, nước trái cây… để ăn hoặc uống ngay khi có dấu hiệu hạ đường huyết. Vào buổi tối trước khi ngủ, người bệnh có thể ăn một bữa nhẹ.
Trước đó, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM cũng tiếp nhận và điều trị cho một bệnh nhân 54 tuổi nôn ói 12 lần trên máy bay từ Thái Lan về Việt Nam vì không tiêm insulin 5 ngày. Việc bỏ tiêm insulin trong thời gian dài cùng với ăn nhiều đồ ngọt khiến đường huyết tăng cao, dẫn đến nhiễm toan ceton, nguy hiểm đến tính mạng.
Nguyễn Trăm
* Tên bệnh nhân đã được thay đổi.
